‘Ik vind het zo leuk om je te spreken. Je bent een capabel en intelligent mens. Maar met je introductie doe je jezelf geen recht aan.’ Ik had vorig jaar (juli 2018) een superleuk gesprek met een dame omdat ik nadacht over mijn volgende carrièrestap. Zij dacht creatief met me mee over mijn werkervaring en adviseerde me om een andere nadruk te leggen in mijn introductie. Gericht op de toekomst en niet op waar ik vandaan kom. Klinkt best logisch, toch doen we dat vaak niet. Wat ze me vooral liet zien is dat niet anderen, maar ikzelf een belangrijke bijdrage lever aan het hokje waarin ik mezelf geplaatst zie.
Want… Als ik mezelf anders zou introduceren, als ik het anders zou verwoorden, zou mijn omgeving dan ook anders naar me kijken? Ik denk het wel. Een interne strijd volgt… wikken en wegen tussen integriteit, ethiek en voor mezelf staan. Of is dat hetzelfde? De vraag stellen is hem al beantwoorden, maar want wat is dan werkelijkheid en wie bepaald die? Of heeft iedereen zijn eigen werkelijkheid?
Ik geef je een voorbeeld. Tijdens het gesprek, waar ik dit schrijven mee begin, heb ik mezelf geïntroduceerd als adviseur Marketing & Communicatie. Een rol die ik ontgroeit was en zoekende naar mijn volgende stap. Met mijn houding en intonatie gaf ik met deze introductie al aan wat ik daar zelf zo’n beetje van vond. En toen ze ook nog begon te rekenen, ontdekte ze al snel dat de HEAO nooit de start van mijn carrière kon zijn geweest. ‘Nee,’ zei ik beschaamd. ‘Dat klopt… in een vorig leven ben ik kapper geweest.’ En ook zonder dat je mijn houding en intonatie erbij hebt, heb je waarschijnlijk wel zo ongeveer beeld van waar ik vandaan kom en heb je beeld bij wat ik deed. Dit doe je vanuit je eigen ervaringen en eigen overtuigingen. Heb je beeld?
Nu, een jaar later, zou ik ditzelfde gesprek heel anders beginnen. Ik zit rechtop, praat duidelijk en vertel, een klein beetje trots en vol zelfvertrouwen dat ik trainer, teamcoach en organisatieadviseur ben én ik de ambitie heb om een eindverantwoordelijke functie te bekleden binnen een (middel-)grote zorgorganisatie. En ja, ik heb een bijzonder CV, maar maakt me dat niet juist uniek? Ik kan me eenvoudig verplaatsen in veel verschillende mensen, functies en functieniveau’s. En schakel bijzonder snel tussen al die verschillende lagen. Ik weet letterlijk wat het is :-). Ook nu maak je, op basis van je eigen ervaringen en referentiekader voor jezelf een plaatje. Hoe is nu je beeld? Klinkt heel anders, toch? En geloof me, ik ben het allebei. Ik ben gewoon ik. En toch doet het iets anders met je.
Dit is een voorbeeld van het Framing-effect. Dezelfde informatie op verschillende manieren presenteren leidt vaak tot verschillende gevoelens over hetzelfde onderwerp. Dit principe wordt voortdurend en overal gebruikt. Met name door politicy, journalisten, marketeers en communicatie experts. En ik heb daar niet altijd een goed gevoel bij. Het roept bij mij vragen op over integriteit, ethiek en manipulatie. Maar het is goed en belangrijk om twee dingen goed uit elkaar te houden. Er is een verschil tussen framing en manipuleren. Manipuleren van informatie om mensen andere dingen te laten doen en denken kan gebeuren als mensen moreel ontwricht zijn (Albert Bandura, 2011). Ook het spinnen dat spindoctors doen kan manipulatief zijn. Dat is echter iets anders dan framing. Met een goed frame maak je je je boodschap helder, aansprekend en overtuigend. En vertel je op die manier wat je echt bedoeld. Joseph Jaworski doet hier voor mij een waardevolle aanvulling op. Hij vertelt in zijn boek ‘Synchronicity’ dat hij beseft dat we niet de wereld beschrijven die we zien, maar we de wereld zien de we beschrijven. Mooi en goed en ook spannend. Goed om me te beseffen hoeveel invloed we hebben op onze eigen toekomst en hoe we met onze eigen gedachten en energie verandering teweeg kunnen brengen. Voor mij een signaal en oproep om die energie dus positief aan te wenden.
En dus… met wat reframen van je eigen kader kunnen we het beeld dat anderen van ons hebben, en wat je zelf over jezelf hebt, positief beïnvloeden. En daarmee creëren we onze eigen toekomst. En dat vind ik een heel lekker gevoel. Wat vind jij?
Dit blog maakte ik in juli 2018. Ik heb hem wat aangepast naar hoe ik nu naar de wereld kijk, maar de boodschap is nog steeds hetzelfde. Ik refereer nog steeds regelmatig aan de inzichten van die tijd en het blog dat ik toen schreef.